W ciągu całego swojego dotychczasowego życia widziałem pewnie setki kartonów mleka, ale nigdy nie zadałem sobie pytania, o co tak naprawdę chodzi z „mlekiem UHT”. Coś tam mi świtało, że chodzi pewnie o pasteryzację, ale nic ponadto. Skrótowiec „UHT” odnosi się do „Ultra-high temperaturę processing”, metody pasteryzacji polegającej na bardzo szybkim podgrzaniu mleka do temperatury ok. 120-135 stopni Celsjusza na kilka sekund a potem równie szybkim ochłodzeniu do temperatury pokojowej.
Proces ten pozwala na skuteczne zlikwidowanie potencjalnie niebezpiecznych bakterii, co umożliwia przechowywanie nieotwartego mleka nawet przez kilka miesięcy poza lodówką. Jako ciekawostkę dodam, że w USA tego typu metoda pasteryzacji nie jest tak powszechna jak u nas – typowe mleko ze sklepu trzeba zatem przechowywać w lodówce nawet przed otwarciem (tak jak w przypadku polskiego mleka butelkowanego).
PS. Picie surowego, niepasteryzowanego mleka nie jest dobrym pomysłem. Mleko pasteryzuje się po to, żeby usunąć z niego szczepy niebezpiecznych dla człowieka bakterii. Nawet jeśli mleko UHT traci część swoich walorów odżywczych w trakcie sterylizacji to nie powinniśmy się tym przejmować. Dla naszych przodków żyjących w warunkach, w których utrzymanie pozytywnego bilansu kalorycznego i właściwej diety było wyzwaniem, mleko było niezwykle wartościowe, bo stanowiło kolejne źródło wysokoenergetycznego pokarmu bogatego w cukier (laktozę), tłuszcze, minerały i witaminy.
Dla nas, tj. ludzi żyjących w warunkach względnie łatwej dostępności do zróżnicowanego pożywienia, mleko jest nie tylko zbędne (przynajmniej w przypadku osób dorosłych), ale i potencjalnie szkodliwe ze względu na dodatkowe kalorie. Produkcja mleka wiąże się też z negatywnymi konsekwencjami dla środowiska i dobrostanu zwierząt hodowlanych, ale to kwestia na innego rodzaju post.
Jeżeli chcecie przeczytać coś więcej na ten temat problemu surowego mleka polecam ten artykuł. Na kanale Kurzgesagt jest też dobrze opracowany materiał wideo o mleku ogólnie.
Źródełko zdjęcia: Photo by Mehrshad Rajabi on Unsplash
